Przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych – UE, EOG, Szwajcaria, Wielka Brytania

Jeżeli straciłeś pracę na terenie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Szwajcarii lub Wielkiej Brytanii masz możliwość uzyskania zasiłku dla bezrobotnych w państwie ostatniego zatrudnienia na warunkach obowiązujących w tym państwie.

Natomiast, jeżeli nie spełniłeś warunków do otrzymania zasiłku w kraju, w którym ostatnio pracowałeś i powróciłeś do Polski, prawo do zasiłku dla bezrobotnych z zaliczeniem okresów pracy z zagranicy będzie ustalane na podstawie polskiego ustawodawstwa w przypadku, gdy:

  • ostatni okres zatrudnienia i ubezpieczenia był spełniony na terenie Polski (WAŻNE: Kryterium niezbędne do uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych dla osób, które przybędą do Wielkiej Brytanii po 31.12.2020 r. oraz nigdy nie pracowały w tym państwie przed 31.12.2020 r.);
  • ostatni okres zatrudnienia i ubezpieczenia nie był spełniony w Polsce, ale według kryteriów określonych w art. 11 Rozporządzenia 987/2009 - jesteś pracownikiem powracającym i podczas ostatniej pracy za granicą posiadałeś zwykłe miejsce zamieszkania w Polsce. W tym celu należy starannie, rzetelnie i nie pomijając żadnej rubryki wypełnić oświadczenie (załącznik do wniosku). Dla ustalenia miejsca zamieszkania nie ma znaczenia posiadanie stałego meldunku w Polsce.

W takim przypadku:

  • należy zarejestrować się jako osoba bezrobotna w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania;
  • złożyć w wojewódzkim urzędzie pracy:
  1. wniosek o przyznanie zasiłku dla bezrobotnych (do pobrania na dole strony wraz z pozostałymi załącznikami);
  2. oświadczenie o sposobie rozwiązania stosunku pracy;
  3. oświadczenie o miejscu zamieszkania, jeśli ostatnie państwo ubezpieczenia/pracy najemnej/działalności na własny rachunek było inne niż Polska;
  4. oświadczenie o okresach zatrudnienia za granicą;
  5. zaświadczenie starosty powiatu/prezydenta miasta o rejestracji osoby bezrobotnej oraz zawiadomienie o wskazaniu marszałka województwa jako organu właściwego do wydania decyzji w sprawie przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych;
  6. oryginały lub potwierdzone za zgodność z oryginałem kserokopie dokumentów potwierdzających okresy spełnione w Polsce: (dotyczy, gdy nie przedłożono dokumentów w PUP):
    • w przypadku pracy najemnej: świadectwa pracy, umowy zlecenia wraz z rachunkami (nie dotyczy umów o dzieło). WAŻNE: w przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy lub na umowę zlecenie należy przedłożyć zaświadczenie od pracodawcy/zleceniodawcy lub ZUS o osiąganym wynagrodzeniu brutto i o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy w ujęciu miesięcznym;
    • w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej: zaświadczenie z ZUS, potwierdzające wysokość podstawy, od której opłacone zostały składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy,
    • w przypadku pozostałych okresów: książeczka wojskowa z wyszczególnionymi okresami służby, zaświadczenia ZUS o okresie pobierania po ustaniu zatrudnienia zasiłków chorobowych, macierzyńskich i o wysokości podstawy, od której naliczone zostały składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy, zaświadczenie o okresie pracy w okresie pozbawienia wolności i o osiąganym wynagrodzeniu brutto itp.
  7. dokumenty potwierdzające okresy pracy najemnej lub działalności gospodarczej za granicą
  • dokument przenośny U1 albo,
  • inne dokumenty potwierdzające ubezpieczenie, zatrudnienie i samozatrudnienie (brak dokumentacji dotyczącej zatrudnienia może skutkować odmową wydania przez zagraniczną instytucję właściwą urzędowego dokumentu potwierdzającego zatrudnienie i ubezpieczenie).

Wniosek wraz z kompletem dokumentów najlepiej przesłać za pośrednictwem poczty lub Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (e-PUAP). Dokumenty można wrzucić także do specjalnie przygotowanej urny, która znajduje się przy wejściu do urzędu.

Bezrobotny ubiegający się w Polsce o prawo do zasiłku musi spełniać wymogi określone do przyznania tego prawa zgodnie z polskim ustawodawstwem.

Do okresu wymaganego do nabycia prawa do zasiłku w Polsce zalicza się okresy ubezpieczenia z tytułu pracy najemnej oraz prowadzonej działalności w innych krajach UE/EOG/Szwajcarii/Wielkiej Brytanii (zasada sumowania okresów). Okresy takie potwierdzane są na wniosek bezrobotnego na dokumencie przenośnym U1 przez zagraniczne instytucje właściwe. W sytuacji, gdy bezrobotny nie posiada formularza U1, WUP wystąpi do zagranicznej instytucji właściwej o potwierdzenie okresów ubezpieczenia, zatrudnienia - w drodze dokumentów SED (standardowe dokumenty elektroniczne).

Okres oczekiwania przez wojewódzki urząd pracy na wydanie przez zagraniczną instytucję właściwą dokumentu SED U002, U017 lub PD U1 potwierdzającego okresy ubezpieczenia i zatrudnienia w innym kraju może wynosić nawet do kilku miesięcy. Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie nie posiada informacji na temat terminów załatwiania spraw przez zagraniczne instytucje właściwe, ani nie dysponuje uprawnieniami wpływającymi na szybkość ich działania.

Dopiero po uzyskaniu informacji, dotyczącej okresów zaliczanych przy przyznawaniu świadczeń dla bezrobotnych zostanie wydana decyzja administracyjna.

WAŻNE: Dokumenty elektroniczne (SED) służą wyłącznie do wymiany informacji pomiędzy instytucjami właściwymi państw członkowskich. Tym samym, co do zasady, nie jest dopuszczalne wydanie zainteresowanemu kserokopii dokumentu SED.

Za dzień udokumentowania okresu uprawniającego do zasiłku należy uznać:

  • dzień złożenia przez bezrobotnego tzw. dokumentu przenośnego U1
  • złożenie dokumentacji przez bezrobotnego, na podstawie której zagraniczna instytucja właściwa potwierdziła okresy zatrudnienia i ubezpieczenia.

W zakładce "Wykaz instytucji zagranicznych (łącznikowych i właściwych)" znajdziecie Państwo wykaz dokumentów pomocniczych do potwierdzenia przez zagraniczną instytucję okresów zaliczanych przy przyznawaniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych (U1 - dla bezrobotnego, SED - dla instytucji).